Ahşap Üzerine Betimlemeler
Kültürlerarası etkileşim aracı olan ahşabın “Değerli bir Nesne” olarak kabul edilip özümsenmesi (Ahşabın Önemi)
Prof. Dr. İlker Usta Hacettepe Üniversitesi, Ağaçişleri Endüstri Mühendisliği, iusta@hacettepe.edu.tr
Özet
Bu betimlemeler; Bologna Süreci kapsamında güncellenen Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği müfredatı kapsamında, Hacettepe Üniversitesi lisans öğrencilerinin tümü için açılan yeni bir seçmeli ders olan “Kültürlerarası Etkileşimde Ahşabın Önemi” dersi kapsamında yapılmıştır. Ahşapsever bakış açısıyla ülkemizde ilk kez tasarlanmış olan bu dersle; doğal bir malzeme olan ahşap hakkında farkındalığa varılmasını sağlamak üzere, kültürlerarası etkileşim kavramı perspektifinde ahşabın kültürlerarası etkileşimdeki yeri/önemi hususunda bilgi verilmesi ve değişik kültürlerdeki olgusal kurgulanış biçiminin tasvir yordamıyla tanıtılarak ahşabın kültürlerarası etkileşimdeki rolünün örneklenmesi amaçlanmıştır.
Betimlemeler
Kültürlerarası etkileşim aracı olan ahşabın “Değerli Bir Nesne” olarak kabul edilip özümsenmesi olgusu, “Ahşabın Önemi” zemininde öznel mantalite öngörüsüyle, mümkün olduğunca değişik tarzda ve yapıda oluşturulan özgün kompozisyonlarla betimlenmiştir. Betimlemelere esas teşkil eden çıkarımlar, mesleki/teknik bilgi temelinde içselleştirilmiş olup ahşapsever yaklaşımla yapılan bu betimlemelerde ahşabı tanıtmaya yönelik genel tasvirler ve ahşabın farkındalığını pekiştirici kuramsal açıklamalar yapılmıştır.
Mevcut her betimlemenin içeriği kendine özgü bir kurguda olup tasviri teşkil eden ayrıntı, betimlemenin ilk satırında vurgulanmıştır. Buna göre; koyulaştırılmak suretiyle belirginleştirilen ilk cümle, betimlemenin hem bir ön başlığıdır hem de giriş cümlesidir.
Aşağıda takdim edilen toplam 8 orijinal betimleme, “Ahşabın Önemi” üzerinedir.
…birinci betimleme: 525 sözcük…
Ahşap (ağaç malzeme), tarih boyunca insanoğlunun hayatında önemli bir yer tutmuştur.
İnsanlık tarihi boyunca, insanlar ahşabı kendileri için her zaman önemli bir malzeme olarak görmüştür. Bundan ötürü, ahşap ezelden ebede insan yaşamının vazgeçilmez ve değerli bir parçası olmuştur. Ahşap, çok eski çağlardan itibaren günümüze kadar geniş bir kullanım alanına sahip olmuş oldukça önemli bir nesnedir. Ahşap, insanoğlunun biricik dostu olmuştur. Barınmadan pişirmeye, ısınmadan yemeye, uyumadan çalışmaya, taşımadan saklamaya, öğrenmeden eğlenmeye, süslemeden haberleşmeye her alanda ahşaptan bir eşya/eser mutlaka insanın çevresinde/etrafında olmuştur. Hayatımıza kolaylıklar sağlaması, gündelik yaşamda kullandığımız birçok eşyanın maddesinin ahşap olması, ahşabı değerli kılmıştır.
İnsanlığın başlangıcından itibaren, gündelik hayatın her zaman içerisinde yer almış olan ahşabın, insanlar nezdinde doğal bir malzeme olarak önemli bir yeri vardır. Başlarda, en temel ihtiyaçların karşılanması için üretilmiş ve kullanılmış olsa da, zamanla ahşap insanlar için vazgeçilmez bir tutku olmaya başlamıştır. Ahşap her açıdan çok değerli bir varlıktır, çünkü ahşabın doğallığı, evrenselliği ve insanoğluyla uyumu yadsınamaz bir gerçektir. Dededen toruna bir kültürel etkileşim aracı olmanın yanı sıra, hem estetiktir hem de sağlık açısından diğerlerine kıyasla önde durmaktadır. Ayrıca, ahşap; üzerine uygulanan işlemler ve süslemelerle, sadece manevi olarak değil maddi olarak da oldukça önemli dekoratif eşyalar ya da parçalar veya uygulamalar haline getirilebilme yetkinliğine sahiptir. Ahşap (sanki “iğneden ipliğe” deyiminde olduğu gibi) hayatımızın hemen her alanında (kendisinden doğrudan veya dolaylı şekilde) faydalandığımız, vazgeçilmez bir varlıktır ve bizler için çok değerlidir.
İnsanlar ahşabı değerli bir nesne olarak özümsemiş ve benimsemiştir.
Ahşap, gerek kullanım alanı olsun gerek kullanım kolaylığı olsun, insanlık için her zaman özel bir öneme sahiptir. Ahşap, doğal bir malzeme olarak, insanlar için çok özel bir yere sahiptir. İnsanlar için ahşap değerli bir nesnedir, çünkü (alet/edevat yapımında, süs eşyası yapımında, -başta mutfak araçlarının/gereçlerinin imalatında olmak üzere- pek çok ev eşyası yapımında) günlük yaşamdaki birçok ihtiyaçlarında ahşabı tercihen kullanmıştır. Ahşap, insanlar için öylesine değerlidir ki, estetik amaçlı uygulamalarda onu seçkin bir malzeme olarak yaygın şekilde kullanmıştır. Bunu da, mevcut ahşap ürünleri muhtelif süslemelerle bezeyerek, ahşabı değişik form(lar)da şekillendirmek suretiyle bir sanat eseri yaparak, hediyeleşmeyi teminen öznel bir kurguya sahip eşya yaparak göstermiştir. Bu perspektifte, insanlar sevdiklerinin isimlerini ahşaba kazıyarak veya üzerine süslü yazılar işleyerek veya çeşitli motifler nakşederek ahşabı hoşuna giden türde düzenlemelerle kendisi için anlamlı yapmıştır. Bu noktada, ifadelendirildiği anlamlar itibariyle ahşap değerlidir.
Ahşap kolay şekil alabilen, istenildiğinde çok muazzam bir estetik görünüm alabilen bir nesnedir. Aynı zamanda, gerekli bakımı yapıldığında uzun yıllar kullanılabilen ve estetik görünümünü yıllarca muhafaza edebilen bir yapıya sahiptir. Bugün ahşap olmasa, kullandığımız birçok nesnenin maddesi farklı olacaktı. Ahşap eğer olmasaydı, bize ahşabın sunduğu kolaylıkların sağlanması noktasında eksiklikler kalabilirdi. Başka bir deyişle, ahşapsız hayat belki bu kadar kolay olmayacaktı. Bundan ötürü, hangi taraftan bakarsak bakalım, doğal bir malzeme olan ahşap; hayatımızı kolaylaştıran, estetik, kolay şekillenebilen, dayanıklı bir nesnedir ve insan hayatında sahip olduğu önem itibariyle çok değerlidir.
Bu örnekler hasebiyle, ahşap; geçmişten günümüze insanların seçkin bir malzeme olarak kullandığı değerli bir nesne halini almıştır. O bu haliyle, dünyada gelmiş geçmiş en değerli nesnedir. Çünkü ahşabın özelliklerini ve insanlığa olan faydalarını düşününce, ahşaba benzer başka bir nesne akla gelmemektedir. Günümüzde bile (teknoloji gelişmiş olduğu için), ahşabın hayatımızda olmayacağı düşünülemez, çünkü ahşapsız bir hayatımız çok zor ve katlanılmaz olurdu. Bu nedenle, ahşap; evrende, hayatımızda bulunan en önemli nesnedir.
…ikinci betimleme: 669 sözcük…
Ahşap, göz ardı edilemeyecek kadar değerli bir varlıktır.
Geçmişten günümüze birçok alanda, birçok işlevde kullanılmış olan ahşap (bugün olduğu gibi) gelecekte de kullanılmaya devam edecektir. Gerek işlevsellik gerek sağlık gerekse estetik bakımdan, ahşabın bize kazandırdıklarını görmezden gelemeyiz. Ağaçlardan elde edilen doğal bir malzeme olan ahşabın organik bir yapı içermesi, onu “çevreci ve doğa dostu” olarak öne çıkarmaktadır. O bu haliyle göz zevkimize de hitap etmektedir. Ahşap malzemenin doğal olmasına istinaden, yüzeyinde görülen lifli/hareli pürüzlü dokusu/yapısı, insanlarda bir rahatlama oluştururken, özgül ısısının yüksek olması (tensel dokunuşlarda ve görsel etkisi itibariyle) insanlara bir sıcaklık hissi verir. Ahşap malzemenin bu şekilde, insanlar üzerinde psikolojik ve fizyolojik bir rahatlama hissi oluşturması, ahşabın değerli bir nesne olarak görülmesinin sebeplerinden biridir. Bu sebeplerden ötürü, bizim için çok değerli olan ahşap, ilelebet böyle olacaktır.
İnsanların ahşabı özümsemesinde, onu değerli bir nesne olarak kabul etmesinde, ahşabın sıcaklığını insanlara hissettirmesi yatar.
Ahşabın, kelime itibariyle “ahşap” derken ki kulağa hoş gelen söylenişi, “ahşap” kelimesinin zihnimizde “şeker” anımsatması, kolay işlenebilirliği ile istenilen biçimde/formda şekillendirilebilmesi, doğallığı ve organik yapıya sahip olması sebebiyle ortaya koyduğu görsel albeni etkisi, ahşap eşyalar ile uygulamaların ve eserlerin benimsenmesinde (onların göze hoş gelmesinde) büyük rol oynamıştır. Çünkü, doğal ve organik bir malzeme olan ahşabın kendine has bir sıcaklığının olması, kolayca işlenebilmesi, estetik kurgusu nedeniyle görsel albeniye sahip olması, insanları ahşaba yönlendiren en büyük etmenlerdendir. Ahşabın bize verdiği o sıcaklık duygusu, o hoşluk/tatlılık hissi rahatlamamızı, sakinleşmemizi, huzur bulmamızı sağlar. Buna ilaveten, ahşabın doğal bir malzeme olarak dayanıklı olması, diğer kullanılan muhtelif uygulamalara göre daha güvenilir olması, ahşabın ayrıca revaçta olmasını sağlamıştır. Bu vesileyle ahşap, insanlara güven duygusu verir. Ahşabın değerli bir nesne olarak özümsenmesinde, bu güveni görme ve hissetme olgusu önemli bir etkendir. Öyle ki, bu güven, huzur ve mutluluk eşliğinde, insanlar ahşaba aşık olmuş ve ahşap sevgisiyle donatılmıştır. Ahşap sevgisi, böylece insanların içine işlemiştir. Yaşamımızın her alanında yeri olan ahşabın sağladığı yararlar saymakla bitmez, çünkü ahşap mevcut içselliğiyle “anlatılmaz, yaşanır” normundadır.
Ahşabın en başta gelen özelliklerinden birisi de insanda oluşturduğu görüntü zevkidir.
İnsanlar, bu zevk eşliğinde ahşaba aşık olmuş ve ahşap sevgisini karşılıksız bir içtenlikle içselleştirmişlerdir. Farklı kültürlerde olsa bile, ahşap sevgisi her kültürde belirgin şekilde ortadadır. Buna göre, farklı kültürlerde ahşap sevgisi farklı boyutlarda yer almıştır ama sevgi aynı sevgidir. Aynı içtenlikte ahşap sevilmiş, değerli bir nesne olarak kabul edilip özümsenilmiştir. Çünkü ahşap herkese aynı sevgiyi aşılamıştır. O kendisine aşık olanlara tüm sırlarını hiç çekinmeden verebilecek kadar hoştur. Ahşabın değerli bir nesne olmasının sebebi, onun karakteristik özelliklerinde gizlidir. Ahşabı tanımak isteyen bireyler, bu karakteristikleri keşfettiklerinde, ahşaba aşık olurlar. Ona tüm sırlarımızı verdiğimizde bizi tüm sıcaklığıyla saran ahşap, hayatımızın her alanına farklı işlevsel özelliklerde girerek vazgeçilmezimiz ve değerli malzememiz olmuştur. Ahşapsız bir hayat düşünülemez. Gelişen bilgi ve teknolojiyle dekoratif olarak da güzelleşen ahşap, bizi sarıp gönlümüzün başköşesine oturmuştur. Estetikliği ve sahip olduğu güzelliğinin yanı sıra, günlük hayattaki işlevselliği, ahşabı bizim için vazgeçilmez kılmıştır. İşçiliği şahane olan bir ahşabın değeri paha biçilemez. Şeker tadında söylenişi, sıcaklığı, güzelliği, kullanışlı oluşu, dayanıklı oluşu ahşabın değerini katlar. Ahşabın aynı zamanda fiziksel, kimyasal ve biyolojik tehditlere karşı da dayanıklı bir malzeme olması, onu vazgeçilmezimiz yapar. Sözün kısası, ahşap; günlük hayatımızda göz ardı edilemez etkisi sebebiyle vazgeçilmez bir malzemedir ve bundan ötürü değerlidir.
Ahşap, hayatımızın her alanında vazgeçilmez bir malzeme olmuştur.
Öyle ki, hâlihazırda günlük yaşamımızda pek çok kullanım alanına sahiptir. Evimizi düşündüğümüzde, ahşapsız bir oda/mekân düşünemeyiz. Kullandığımız/sevdiğimiz çoğu eşya veya uygulama, ahşabın eşsizliğinin ve mükemmelliğinin bir yansıması olarak ortadadır. Durum böyle olunca, ahşabı hayatımızda vazgeçilmez ve değerli bir nesne olarak özümseyip ona sahip çıkarız. Bizim bir parçamız gibi onu korur, gözetir ve bakarız. Onun zarar görmesine izin vermeyiz.
Ahşabın değerini bir kere fark edebilsek, etrafımızda gördüğümüz her ahşaptan yapılmış ürüne/eşyaya farklı bir gözle bakmaya başlarız ve ahşaptan yapılmış uygulamaların mükemmelliğinden gözlerimizi alamayız. Özellikle sanat eserine eş değer güzellikte olan ürünler karşısında hayranlığımızı gizleyemeyiz. Günlük hayatta değerini, mükemmelliğini, vazgeçilmezliğini tam olarak idrak edemeden, belki de hoyratça kullandığımız bu şahane nesnenin önemini çok geç olmadan anlayabildiğimiz için seviniriz. Ahşapsız bir hayat düşünülemez. Ahşapsız bir hayat; ahşabın sıcaklığından yoksun, ahşabın tadından eksik, soğuk ve tatsız bir hayat olur. Öyle bir hayatı zaten düşünemeyiz. Ahşapsız yaşayamayız.
…üçüncü betimleme: 273 sözcük…
Ahşap, sahip olduğu tüm özellikleriyle her zaman bir tercih sebebi olmuştur.
Doğal yapısı gereği, organik, sıcak, estetik, akustik, el ile işlenmeye elverişli, dayanıklı, güvenilir, sağlıklı, çevreci ve evrensel bir duruş sergilemektedir. Gerek bu özellikleri gerekse burada sayamayacağımız nice olumlu özellikleri nedeniyle, ahşap alternatifi olmayan çok değerli bir doğal materyaldir. Ayrıca, ahşap; istenilen renk ve desenin verilmesinin kolay olması, bir yapı malzemesi olarak rahatlıkla kullanılabilmesi, her türlü yaşam alanına uyum sağlayıp (metaforik yaklaşımla güçlü bir güzellik vurgusuyla) kendine has ruh halini bulunduğu ortama/mekana (ve yapıldığı eşyaya/esere/uygulamaya) yansıtması sebebiyle, kültürlerarası etkileşimde herkesin tercihi olmuştur. Kültürlerarası etkileşimde etkili bir etkileşim aracı olarak büyük bir öneme sahip olan ahşap (ağaç malzeme), günlük yaşamın içerisinde birçok alanda kullanılıyor olması ile geçmişten günümüze tüm insanlar için çok değerli bir nesnedir.
Ahşap, yaşamın devamı için gerekli olan temel oksijen kaynağı durumundaki ağaçlardan elde edilen doğal bir malzeme olup ekolojik denge unsurudur. Yaşlanan ağaçların biyolojik yaşam döngüsü içerisinde (havadan karbondioksit alıp oksijen açığa çıkarmaları biçiminde tersinir tepkime dahilinde gerçekleşen) fotosenteze katılma performansı giderek azaldığı için, belli bir yaşa gelmiş ağaçların ormandan kesilerek ahşaba dönüştürülmesi ve her birinin yerine en az iki fidanın dikilmesi suretiyle, ormanlarda gençleştirme sağlanmış olur. Bu durum, ormanlardaki ağaçların kesilir kesilmez hemen yenilerinin yetiştirilmesi bağlamında, ormanların sürdürülebilirliğini ortaya çıkarmaktadır. Ormanların bu şekilde sürdürülebilir olması, ahşabın kolay ulaşılabilir bir doğal malzeme oluşunu sağlamaktadır. Ahşap, sürdürülebilir ormanlardaki ağaçlardan elde edilen yenilenebilir bir doğal malzemedir. Bundan ötürü, ahşabın elde edildiği ağacın doğasında bulunan doğallık ve organik yapı ile ağacın doğal kurgusunda bulunan odunun anatomik bileşenleri ile kimyasal, fiziksel ve mekanik özellikler, ağacın türevi durumundaki ahşaba yansıyarak onun karakteristik özelliklerini belirler. Ahşap, bu doğal ve organik yapısı itibariyle değerlidir, çünkü o eşsizdir.
…dördüncü betimleme: 784 sözcük…
Ahşabın değerli olmasını, onun üstünlüklerinden bahsederek açıklamak gerekir.
Ahşabın birçok özelliği vardır. Tüm her şeyden önce doğal ve organik bir malzeme olan ahşap çevre dostudur, ekolojik dengeye zarar vermez. Doğallığıyla ve organik bir yapıya sahip olmasıyla, ahşabın bünyesinde bakteri barındırmayan sağlıklı bir özü vardır, ahşap sağlıklıdır.
Ahşap, özgül ısısı insana en yakın maddedir, doğallığına istinaden özgül ısısı yüksek bir malzeme olduğu için ruhen sıcaktır ve üzerine dokunulduğunda insanlarda üşüme hissi oluşturmaz. Mesela, evlerimizde (örneğin mutfağımızda) kullandığımız ahşap eşyalar, vücut ısımıza çok yakındır. Bunlar, çok sıcak ya da çok soğuk değildir.
Ahşap, gözenekli ve lifli doku içeren anatomik yapısı ile açığa çıkardığı görsel etki sebebiyle de sıcak (yani sevimli ve hoş) bir malzemedir.
Onun bu özelliği, insanları dinlendirir ve (doğal pürüzlü yapısı sebebiyle) temas halinde (vücuttaki) yüklenmiş statik elektriği çekerek kendi bünyesine alır. Ahşapla uğraşan kişiler sakin ve uysal insanlardır. Bunda, ahşabın ruhen ve bedenen kişileri dinlendiren doğallığının ve organik yapısının önemli bir rolünün olduğu söylenebilir. Ahşabın rengi ve kokusu doğal olduğundan, insanları gizemli bir şekilde kendisine cezbeder, çünkü (doğallığıyla ve organik yapısıyla) ahşabın estetik değeri yüksektir ve dolayısıyla insanlar üzerindeki albeni etkisi oldukça fazladır. Ahşabın estetik özelliği sebebiyle yüksek düzeyde albeni performansına sahip olması, kullanıldığı konstrüksiyonun, bütünleştirildiği malzemenin, konuşlandırıldığı mekânın değerine değer katar. Öyle ki; ahşaptan yapılmış basit bir eşya bile, ufak dokunuşlarla bir sanat eserine dönüşebilir. Bu perspektifte, dekorasyon uygulamalarında ahşaptan yapılmış eşyalar vesilesiyle ahşabın bir malzeme olarak öne çıkarılması, iç mekânların doğal ve değerli görünmesi sağlar. Ahşabın estetik özelliğinin insanlar üzerindeki etkisi o kadar önemlidir ki, betonarme veya çelik konstrüksiyonlu binalarda dahi, dış cephe kaplamasında ahşabı taklit eden malzemelerin kullanılması suretiyle, binanın dış görselliğinin özellikle ahşapmış gibi gösterilmeye çalışıldığına sıklıkla rastlarız. Ahşap görseli insanın içini ısıtır ve estetik yönden (yüksek albeni performansıyla) daha güzeldir. Doğa ile uyumu onu daha da çekici hale getirir.
Ahşap, doğal olması dolayısıyla, işlenmesi kolaydır, el ile dahi işlenebilir, işlenirken kolayca istenilen şekle/forma getirilebilir.
Ahşap (ağaç malzeme), süsleme eşyası veya hediyelik eşya olarak kullanılabilir, çünkü ahşap işlenmeye çok uygun bir malzemedir. Fabrika üretiminde yapılacağı gibi, bazı ürünler el işçiliği yordamıyla da kolayca yapılabilir. Ahşap, kolay işlenebilir doğal bir malzeme olduğu için, yüzyıllar boyunca insanoğlunun bütün ihtiyaçlarını karşılamış ve bütün isteklerine cevap vermiştir. Kolay işlenen bir malzeme olduğundan, insanlar evlerini ve eşyalarını, birçok araç ve gereci ahşaptan yapmıştır. Bu özelliğiyle, günümüzde dahi pek çok yerde tercih edilmekte olan ahşap, özellikle gelişmiş ülkelerde bir malzeme olarak ve/veya bir eşya ya da uygulama olarak yaygın şekilde hayatın içerisindedir. Kullanılma amacına ve kullanım yerlerine baktığımız zaman, kolaylıkla işlenebilen bir malzeme olması nedeniyle, pek çok yerde ahşabı görebiliriz. Ahşabın kolay şekil alabilmesi yüzünden, el becerisine sahip büyükler/yetişkinler, çocuklarına veya torunlarına muhtelif ahşap oyuncaklar yapabilmektedir. Bu durum, çocukların gözünde ahşabın değerli bir varlık olduğunun pekişmesine katkı yapabilecek bir olgudur.
Doğal yapısı itibariyle ağaç liflerinden oluşan ahşap, hafif olmasına karşın oldukça dayanıklıdır ve insanoğlu tarafından pek çok alanda özellikle kullanılmıştır. Doğal haldeki dayanıklılığı, kullanım yerleri itibariyle bazı biotik (canlı) ve abiotik (cansız) etmenlere karşı sınırlı seviyede kalabilen ahşabın, üst yüzey işlemleri ve emprenye (koruma) uygulamalarıyla dayanıklılık özelliği arttırılabilir ve birçok kullanım yerinde güvenle kullanılması sağlanabilir.
Ahşap, sıcaklıkla genleşmeyen, ısıyı dengeli yayan bir malzemedir.
Ahşabın doğallığına ve organik yapısına bağlı olarak sahip olduğu ısıyı soğurma özelliği sebebiyle (iki farklı ortamın birbirinden ayrılmasında), iç ve dış ortamlardaki ısı farkının ahşap aracılığıyla dengelenmesi olasıdır. Bu özelliğiyle, ahşap diğer malzemelerden daha iyi bir özelliğe sahiptir ve sağlıklı bir yapı malzemesi durumundadır. Eskiden insanlar çokça (ahşabın bu özelliğiyle ilişkili olarak) ahşap evlerde oturuyorlarmış, bu ahşap evlere ülkemizde bazı yörelerde (ve yurtdışında) bugün de rastlamak çok zor değil.
Ahşap malzeme, mekanik ve fiziksel özellikleri bakımından darbelere, basınca, sürtünmeye, çekmeye karşı uygun bir yapıdadır. Ahşabın, vida-çivi ve benzeri metallerle birleşiminde idealize bir tutma/bağlanma gücü ortaya koyması, koruyucu ile renklendirici ve boya-cila gibi kimyasal maddelerle olan uyumu, ahşabı uysal bir malzeme haline getirir.
Ahşabın, içerdiği rutubet miktarına göre elektriği iletme veya iletmeme (elektriğe karşı bir yalıtkan olma) durumu vardır. Başka bir söyleyişle, ıslak iken elektriği iletirken, kuru haldeyken ahşap iyi bir yalıtkandır.
Ahşap (sesi dengeli bir biçimde yaydığı için) akustik özelliğe sahiptir ve müzik aletleri yapımında özellikle tercih edilen bir malzemedir. Diğer taraftan, üzerine açılan kanallar ve/veya delikler sayesinde, iyi bir ses yutucu malzeme olarak da kurgulanabilmektedir.
Bu kadar faydası olan doğal ve organik bir maddenin değerli olması kaçınılmazdır. Ahşabın değerli ve bizim için önemli olmasının gözlemlendiği yer, aslında bizzat bizim kendi davranışlarımızdır. Ahşap ürünlere karşı daha dikkatli davranırız, onlara daha sempatik yaklaşırız. Bu eğilim, ahşabın bizim için ne kadar değerli olduğunun tipik bir göstergesidir. Birçok alanda kullanılmasıyla hayatımızı kolaylaştıran ahşabın özellikleri ve bize sağladığı faydalara ilişkin örnekleri sıraladıkça, ahşabın ne kadar değerli ve seçkin bir varlık olduğunu anlayabiliriz. Ahşabın bizim için önemini daha çok kavramalıyız ve ona hayatımızda daha çok yer vermeliyiz. Ahşap, bu değeri ve samimiyeti gerçekten hak eden bir varlıktır.
…beşinci betimleme: 206 sözcük…
Ahşap, kültürlerarası etkileşim aracı olarak, farklı toplumlardaki insanlar arasında (ve aynı toplumun farklı kuşakları arasında) bir köprü görevi görür.
Küreselleşme (veya evrenselleşme) kapsamında, birbirlerinden etkilenen toplumlar, başka bir kültüre ait ahşap şekillerini, biçimlerini ve ahşapla örneklenen imalat tarzını örnek alabilirler. Bu, ahşap açısından oldukça önemli bir noktadır. Çünkü ahşabın özelliklerini öğrenen ve faydalarının farkına varan toplumlar, ona hayatlarında daha çok yer verip farklı kültürlerdeki ahşap biçimlerine de ilgi duymaya başlarlar ve ahşap aracılığıyla kültürler arasında bir sentez oluştururlar. Böylece, o toplumda (ahşap aracılığıyla gerçekleşen) etkileşime istinaden, kültürel olarak bir değişim ve gelişim ortaya çıkar. Tarih öncesi devirlerden beri, sürekli insanoğlunun yanında olmuş olan ahşabın farklı toplumlardaki insanlar arasında ve/veya aynı toplumun önceki/sonraki kuşakları arasında iletişim sağlayan bir malzeme olması, yadsınmaz bir olgu olarak ortadadır. Bu manada, bir kültürlerarası etkileşim aracı olan ahşabın değerli bir nesne olarak kabul edilip özümsendiği çok iyi anlaşılıyor. Çünkü (tarih boyunca) ahşap modası hiç geçmeyen seçkin bir malzeme tiplemesiyle, sürekli yenilenen bir araç olarak kullanılmıştır. Ahşap kimi zaman bir gereksinimi karşılayan bir obje olarak kullanıldıysa, kimi zaman da görsel bir figür olarak kullanılmıştır. Bunun nedeni, duygu ve düşüncelerimizi aktarmamıza ahşabın olanak sağlamasıdır. Ahşap, bu özelliğiyle, geçmişte olduğu gibi bugün de birçok insanın evine görsel bir şölen katmaya yarayan çok değerli bir nesnedir.
…altıncı betimleme: 412 sözcük…
Kolay işlenebilen ve dayanıklı bir malzeme olan ahşabın modası hiç geçmez.
Kendisine değer verdiğinizde ve gerekli özveriyi gösterdiğinizde, bütün kapılarını size açar. Ahşap; ekonomik oluşu, sağlıklı oluşu, çevreci oluşu, ekolojik düzene ayak uydurması gibi özellikleri ile birçok insanın gönlünü fethetmiş, değerli ve kalıcı bir nesnedir. Yüzyıllardır birçok kültüre hitap etmesi, onu evrensel bir varlık ve değerli bir nesne kılar. Ahşap, işlenebilirliği (ve ekonomik önemi) sayesinde, en çok tercih edilen malzemedir. Sıcak, sevimli/hoş, doğal ve organik bir malzeme olan ahşap; kültürlere hitap eden, aşkı yansıtan, çok güzel bir malzemedir. Kendine has özellikleriyle daha da değerli bir madde olan ahşap, birçok insanı kendine aşık eden ve aşkla/sevgiyle ona yaklaşan herkese kendini daha çok sunan bir varlıktır. Ahşap tutkulu bir varlıktır. Aynı hisleri başka bir nesne veremez. Sahip olduğu özelliklere eşlenik başka biri daha yoktur. O nedenle, ahşapsever bireyler ondan asla vazgeçmezler. Bilinçli olarak kullanmamıza rağmen, bazen biz fark edemesek de ahşap birçok ihtiyacımızı karşılar. Böyleyken, biz onu bilinçsiz de kullanmış oluruz. Ahşap, böylece bütün evrene hitap eden değerli bir varlıktır. Ahşap her evde bulunur. Evde bulunduğu her köşede, göze güzel gelecek şekilde hitap eden, (soyut veya somut) birçok şekli kolayca alabilen bir nesnedir.
Yüzyıllardır hayatımızda olan ahşap, insanların birçok ihtiyacına karşılık vermektedir.
Bu onun ne kadar kullanışlı, işlevsel bir malzeme olduğunu göstermektedir. Ahşabın kullanışlı olması, onun değerini arttırmaktadır. Ahşap; kullanılış biçimi ve kullanım yerleri itibariyle, kültürlerarası etkileşim yönünden de önemli ve değerlidir. Ahşap, kişilerin ihtiyaçları sonucunda, ürünlerin asıl veya tamamlayıcı üretim maddesi olarak kullanılmıştır. Bu noktada, ahşap; doğrudan veya dolaylı olarak bir eşya yapımında kullanılabilir. Doğrudan kullanım, yani elde edilen ürünün tamamen ahşaptan yapılmasıdır. Dolaylı olarak ise, ahşabın diğer yapı malzemeleri ile ahenk/uyum içinde yer alıp öngörülen ürünü meydana getirebilme özelliğidir. Buna göre, ahşabın doğrudan kullanılması onun asıl malzeme olduğunu, dolaylı olarak kullanılması ise diğerlerini tamamlayıcı bir malzeme olduğunu göstermektedir. Öyle ya da böyle, ahşabın tercih edilmesinin sebepleri saymakla bitmez. Ahşap, doğal ve organik bir malzeme olarak, herkes için faydalı bir varlıktır. Bu yüzden, ahşap çok değerlidir.
Ahşap, gündelik hayatımızda, asıl veya tamamlayıcı bir malzeme olarak çokça karşımıza çıkmaktadır.
Ahşabı günlük hayatın içerisinde kullanma yoğunluğu, bir gelişmişlik göstergesi olduğu için, bir toplum ne kadar gelişmiş ise o toplumda ahşap o kadar yaygındır. Bu perspektifte, elbette hayatımızda daha çok ahşap olmalıdır ama sadece tek başına olsun diye katı bir arayışın içerisine de girilmemeli, diğer malzemelerle birlikte bir kurgu oluşturacak şekilde düşünülmelidir. Ahşabın, konstrüksiyon bakımından tek başına kullanılabilen bir malzeme olduğu kadar, tamamlayıcı veya destekleyici sıfatıyla diğer malzemelerle de birlikte kullanılabilen asil bir malzeme olduğu unutulmamalıdır.
…yedinci betimleme: 234 sözcük…
İnsanlık var olduğundan beri kullanılmakta olan ahşap, vazgeçilmez bir tutkudur.
Ahşap, canlı bir varlık olan ağaçtan üretilir. Bu yüzden, doğal ve yenilenebilir olması, ahşaba ayrı bir değer katar. Onun doğallığı ve organik bir yapıya sahip oluşu, ekolojik düzene katkısı, sağlığa hitap etmesi gibi özelliklere sahip olması, hem bizim için hem de doğa için ahşabı vazgeçilmez bir tutku haline getirmiştir.
Ahşap, ağaçlardan elde edilen lifli/gözenekli doğal bir malzeme olduğu için, doğası gereği sıcak ve çevre dostu bir malzemedir. Ortama sıcak ve pozitif bir enerji yayar. İnsanda psikolojik bir rahatlama etkisi uyandırır. Doğal ve organik yapısı itibariyle, hijyeniktir. Dolayısıyla ahşabın sahip olduğu bu özellikler, onu (günümüzün öne çıkan öznel bir yaşam mantalitesi durumundaki) çevreci ve organik yaşam tarzı kapsamında, özellikle ve öncelikle kullanılan bir malzeme konumuna getirmiştir. O vazgeçilmez bir tutkudur, çünkü ahşabın bir malzeme olarak kendine özgü bir ruhu ve değeri vardır, insan için sağlıklıdır ve faydalıdır.
Ahşabın değerli olmasının en önemli sebeplerinden birisi de insan doğasına yakın olmasıdır. Ahşap, insanoğlu için değerli bir nesnedir, çünkü insanın özüne yakındır. İnsanın modern hayatta kendi özünü bulması için, ahşaba ihtiyacı vardır. Ahşap (tıpkı insanlar gibi) narindir ve bir o kadar da güçlüdür. Bir evde ahşap malzeme kullanılması demek, o eve emek ve değer verildiği anlamına gelir. Evinde ahşap malzemeyi kullanan insanlar, o evin daha sıcak ve kucaklayıcı olmasını sağlarlar. Bu perspektifte, ahşap kullanımının yaygın olduğu toplumlarda, (ahşabın elde edildiği kaynak olan) ağaca verilen değer daha da fazladır.
…sekizinci betimleme: 452 sözcük…
Ahşap, hayatımızda önemli bir yere sahiptir.
İnsanoğlunun hayatında birçok alanda etkin olan ahşap, insanlar için çok değerli bir nesnedir. Ahşap, değerli bir varlıktır. Çünkü doğal, sağlıklı, sıcak, kolay bulunan, hafif ama sağlam, kolay işlenen bir malzeme olan ahşap, kullanıldığı mekanı zenginleştiren, mekana estetik katan bir özelliktedir.
Ahşap denince, hemen hepimizin aklına kırılgan, zarif, narin bir malzeme gelir. Öyle ki, sanki el emeği, göz nuru ile işlenmiş bir eseri andırırcasına, üzerine kol-kanat gerilmesini gerektirecek kadar ince, hassas bir malzemedir ahşap bizim için. Bizler ne zaman bir ahşap görsek, onun değerli olduğunu düşünürüz, görsel ve öznel içeriğiyle onun estetik bir yapıt olduğunu hissederiz. Ahşap bize duygusal bir etkide bulunur, albenisiyle bizi kendine çeker. Ahşap görsel açıdan estetik özelliğine ilaveten, bir malzeme olarak kendine has özellikleriyle (bir eşya olarak veya bir uygulama olarak) bize hayatımızın her alanında pek çok fayda sağlar. Dünden bugüne (ve yarına) bize sağladığı faydalarıyla, ahşabın hayatımıza olan etkileri yadsınamaz. Sahip olduğu özelliklerinden ötürü, ahşap hayatımızda çok değerli bir nesnedir, normal yaşamın sürdürülmesi açısından gerekli bütün faydaları bize sağlamaktadır. Bu çerçevede, ahşabın farkında olan insanların onu özümsemeleri kolaylaşmıştır. Özellikle; ahşap teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, ahşabın çok çeşitli şekillerde işlenebilirliğinin temin edildiği günümüzde, mükemmeli, konforu, estetiği ve ferahlığı yakalama arzusu beliren insanların beklentilerini karşılamada, ahşabın bariz bir biçimde öne çıkarılmasını sağlayacak pek çok uygulamanın ortaya konulması, ahşap tercihini pekiştirici bir rol oynayacaktır.
Çoğumuz, ahşabın kullanım alanlarını bilsek de, ahşaptan -günümüzde- etkin bir madde olarak yeterli ölçüde faydalanıl(a)madığını, diğer mevcut maddelere nazaran gereğince kullanıl(a)madığını (halihazırdaki örneklerle kıyaslayarak) anlayabiliriz. Her ne kadar ahşap, insanoğlunun başlangıcından bu yana tanıyıp bildiği bir malzeme olsa da, ahşabın potansiyel özelliklerinin tamamının ortaya çıkartılıp etkin bir biçimde kullanılmasını sağlamaya yönelik çabalar istenilen seviyede değildir. Gözümüzün önünde duran, muhteşem bir varlık olan ahşabı gerçekten tanıyabilseydik, her şey bir başka olurdu. Ahşabı ısrarla tercih etmemiz için birçok neden vardır. O yüzden ahşabın önemini çok iyi kavramalıyız. Bizim için oldukça değerli bir nesne olan ahşaba, hayatımızda daha çok yer vermeliyiz. Ahşabın değerini anlayıp onun özelliklerini kavrayan toplumlar, ahşaba günlük hayatlarında çokça yer vermektedir.
Ahşabın, toplumu oluşturan bireyler tarafından gerektiği kadar bilinmiyor olması veya kullanım alanı bakımından günlük yaşam içerisinde yeterli seviyede kullanılıyor olmaması, ahşabın (doğal ve organik bir malzeme olarak) kendine özgü farklılıklarının yeterince tanıtıl(a)mamış olduğunun bir göstergesidir.
Bu sebeple, ahşabın (hayatımızda önemli bir etkiye sahip olan bir malzeme olarak ve bir kültürlerarası etkileşim aracı olarak) tanıtılması için, daha çok çaba harcamalıyız ve ahşabın farkındalığına varmamızı sağlayacak faaliyetlere (toplumun bütününü içine alacak şekilde) hız vermeliyiz. Ahşabı tanıdıkça, kullandıkça, onun ne kadar değerli bir varlık olduğunun farkına varacağımız aşikârdır.
Ahşap, tarih boyunca insanların kullanmış olduğu en değerli varlıktır. Bu sebeple, hayatımızda önemli bir yere sahip olan ahşabın kıymeti bilinmeli, ahşap konusunda yapılan ve yapılacak olan bilimsel, teknolojik ve sanatsal her türlü çalışmaya gereken önem verilmelidir.
5846 sayılı yasa gereği lütfen gerektiği gibi kaynak göstermeden alıntı yapmayınız
Faydalanılan Kaynaklar
Arı, R., Üre, Ö., Yılmaz, H. (1997). Eğitim Psikolojisi Ders Notu. Günay Ofset, Konya. Aslan, S. (1998). Ağaç zararlıları koruma ve emprenye teknikleri. KOSGEB Yayınları, Ankara. Bozkurt, A.Y. (1986). Ağaç teknolojisi. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul, Yayın No: 3403/380. Bozkurt, A.Y., Göker, Y. (1987). Fiziksel ve mekanik ağaç teknolojisi. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul, Yayın No: 3445/388. Bozkurt, Y., Göker, Y., Erdin, N. (1993). Emprenye Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul, Yayın No:3779/425. Eaton, R.A.,. Hale, M.D.C. (1993). Wood: Decay, Pests, and Protection. Chapman and Hall Ltd., London. Erem, T., Tek, Ö.B., Gegez, A.E., Börü, M.D. (2000). Global Pazarlarda Pazarlama Stratejilerinin Tasarım ve Uygulanmasında Kültürel Etkileşimin Rolü. 5. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiriler Kitabı, Antalya, 16-18 Kasım (http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/deniz4.pdf - Erişim: 15 Kasım 2012). Gimbel, T. (1994). Healing with Color and Light: Improve Your Mental, Physical, and Spiritual Health. Simon & Schuster Books, New York. Hoadley, R.B. (2000). Understanding Wood: A Craftsman's Guide to Wood Technology. Taunton Press, Revised edition, New York. Kollman, F.F.P, Cote, W.A. (1968). Principles of wood science and technology (I). Solid Wood. Springer-Verlag, Berlin. M.L. (1992a). Ahşap. Meydan Larousse (Sabah Gazetesi Yayını), 1: 186. M.L. (1992b). Odun. Meydan Larousse (Sabah Gazetesi Yayını), 15: 60-61. Mora, N. (2011). Kültürlerarası İletişim Bağlamında İnsana Dair Duygular ve Ritüeller. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Payne, H.F. (1967). Organic coating technology. Volume II: Pigments and pigmented coatings. John Wiley, New York. Samovar, L.A., Porter, R.E., McDaniel, E.R., Roy, C.S. (2012). Communication Between Cultures, Cengage Learning. Sargut, S. (2010). Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim. İmge Yayınları, Ankara. Sönmez, A. (2000). Ağaçişlerinde Üst Yüzey İşlemleri. 1: Hazırlık ve renklendirme. Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi Ders Notu, Çizgi Matbaacılık, Ankara. Şanıvar, N. (1978). Ağaçişleri üst yüzey işlemleri. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul. TS EN 343 (1977). Ahşap Koruma: Terimler ve Tanımlar. Türk Standardları Enstitüsü, Ankara. Tsoumis, G.T. (1991). Science and technology of wood: structure, properties, utilisation. Van Nostrand Reinhold, New York. Usta, I. (2007a). Theory of aesthetics, charm in furniture and an aesthetic evaluation of bleaching of the natural color of wood through the application of experimental bleaching process. International Research Group on Wood Protection, IRG/WP 07-30424. Usta, İ. (2007b). Estetik kuramı ve mobilyada albeni. Ahşap Teknik, 2007 (16): 1-8. Usta, İ. (2007c). Ahşabı yeniden keşfetmenin zamanı artık gelmiştir. Door&Window (Ahşap Kapı ve Pencere Dergisi), 2007 (4): 30-36. Usta, İ. (2007d). Bir güzellik nesnesi olarak ahşabı yeniden keşfetmek. Door&Window (Ahşap Kapı ve Pencere Dergisi), 2007 (5): 24-31. Usta, İ. (2007e). Ahşap: Doğal malzemelerin paş(h)ası (1. Bölüm). Door&Window (Ahşap Kapı ve Pencere Dergisi), 2007 (6): 52-57. Usta, İ. (2008). Ahşap: Doğal malzemelerin paş(h)ası (2. Bölüm). Door&Window (Ahşap Kapı ve Pencere Dergisi), 2008 (8): 26-31. Wright, A. (1998). The beginner's guide to colour psychology. Colour Affects Ltd., London, (192 pp.). http://tr.wikipedia.org/wiki/Ahşap (Erişim: 17 Kasım 2012). http://www.ozyazilim.com/ozgur/marmara/ik/kultur.htm (Erişim: 06 Aralık 2012). http://tr.wikipedia.org/wiki/Motor_beceri (Erişim: 20 Aralık 2012). http://tr.wikipedia.org/wiki/Kültür (Erişim: 21 Aralık 2012). http://www.ecoficial.com/the-educational-and-play-benefits-of-wooden-toys-1741/ (Erişim: 08 Ocak 2014).