Hafif Sandviç Panellerde Yeni Ekolojik Bir Ürün: DendroLight

Yrd. Doç. Dr. Süleyman Korkut
Mehmet Karamanoğlu

İnsanoğlu var olduğu andan itibaren yaşantısını kolaylaştıracak çalışmalar yapmayı ve yenilikler ortaya koymayı hedeflemiştir. Her geçen gün diğer endüstri dallarında olduğu gibi odun esaslı levha endüstrisinde de yenilikçi çözüm arayışları kendini göstermiş, maliyet artışlarına paralel olarak verimliliği artırma gereksinimi, müşteri talebi, standart levhalardaki gereksiz ağırlığı azaltma amacı ve hammadde darboğazı hafif odun kompozitlerin gelişmesini tetiklemiştir.

Hafif sandviç konstrüksiyonlu ürünler, son 40–50 yıl içinde kompozit pazarının temel bileşeni haline gelmiştir. Ağırlıkça hafif ve kalın orta tabaka materyallerin ince yüzey tabaka materyalleri ile kaplanması sonucu; güçlü, hafif ve oldukça dayanıklı materyallerin elde edilmesi büyük oranda pratiklik sağlamıştır (Yel vd., 2009).

2007 yılında Avusturyalı Berger Solutions Group, Dendro Light Holzwerkstoffe GmbH şirketi tarafından DendroLight isimli hafif bir sandviç panel türü geliştirilmiştir. DendroLight kelimesi hafif ağaç (lightweight tree) anlamında kullanılmaktadır. Üç katmanlı levhanın orta tabakasını ifade eder. DentroLight, işlenmesi ve kullanımı masif odun veya yonga levhadan hala daha karışık (komplike) olan bal peteği panellere alternatif bir çözüm olarak planlanmaktadır. Panel tipi ahşap yapı materyalleri alanında yeni bir gelişme olup, hafif levha talebini karşılayacağı tahmin edilmektedir.

DendroLight üç tabakalı bir levhadır. İnce dış tabaka materyali kullanım yerine göre değişmekte olup, genelde masif odun, kontrplak, ince yonga veya lif levhadan oluşmakta ve levhanın temel rijitliğini sağlamaktadır. Orta tabakada tüm ağaç türleri kullanılabilir, fakat öncelikli olarak ladin odunu tercih edilmektedir. Hafif sandviç yapılı materyallerin orta tabakalarının makaslama direncinin yüksek olması istenmektedir. Yapılan araştırmalara göre maksimum makaslama direncinin liflerin yüzeye 45^o’lik bir açıyla dizilmesi durumda elde edildiği belirlenmiştir. DendroLight levhalarının orta tabakasında maksimum makaslama direnci orta tabakanın 45° meyilli çapraz şekilde yerleştirilmiş küçük hücrelerden oluşması ile sağlanmıştır. Hücreler dik açıda birbirleriyle kesişmektedir. Orta tabakanın üretiminde yaklaşık %50 oranında bir testere talaşı oluşmaktadır. Bu talaşlar lif levha ve yonga levha üretiminde değerlendirilebilir niteliktedir. Orta tabakada %4’den daha düşük oranda tutkal kullanılmaktadır. Kalınlık 16-100 mm arasında değişmektedir. Maksimum genişlik 1250 mm ve uzunluk 6000 mm’dir.

Levhaların mekanik özellikleri ve bu özelliklerin optimizasyonu için farklı tabaka kalınlığı, farklı toplam levha kalınlığı ve farklı materyaller ile çoklu bir dizaynın geliştirilmesi çalışmaları Avusturya Boden Kultur Wien Üniversitesi, Materyal Bilimi ve Proses Teknolojisi Bölümü, Odun Bilimi ve Teknolojisi Enstitüsü’nde devam etmektedir (Yel vd., 2009).

DendroLight’ın avantajları

Basit ve hızlı bir üretime sahip olması, değişen iklim şartlarına rağmen yüksek boyutsal stabilitesi, düşük hammadde ve üretim maliyeti, yoğunluğunun 250-300 kg/m³ olup masif ladin yoğunluğunun %50-60’ı kadar olması, düşük yoğunluğuna rağmen kontrplak ile karşılaştırıldığında çok iyi direnç özellikleri göstermesi, ladin odunundan daha iyi ısı izolasyonuna ve çok iyi yanma dayanımına sahip olması, masif odun gibi vidalanma, çivilenme ve işlenebilme özelliği (özel makineler, yapıştırıcılar veya birleştirme aparatları gerekmez), yıkım anında yüksek enerji absorpsiyonu ve yonga levhadan 4–5 kat daha fazla eğilme direncine sahip olmasıdır.

DendroLight’ın elastikiyet modülü 8000 N/mm², vida tutma direnci 1000 N, ısı iletimi 0,087 W/mK, yüzeye dik çekme direnci 2.5 N/mm², 40 mm kalınlıktaki DendroLight’ın yanma dayanımı alev geciktiricisiz F30 alev geciktiricili F60, kalınlığına genişlemesi yüzey tabakasında kullanılan malzemeye göre değişmekle birlikte %2-4 ve basınç direnci 2 N/mm²’dir.

Hafif malzeme olması ve transport maliyetlerinde azalma sebebiyle mobilya, raf sistemi, mağaza tezgahları, palet deposu, mutfak tezgahı, masa tablası; ağırlığının az olması, iyi izolasyon, iyi yangın direnci, yıkım esnasında yüksek enerji absorpsiyonu nedenleri ile iç konstrüksiyon tamamlama, kapı, duvar ve tavan elemanları, döşeme konstrüksiyonları; iyi izolasyon, hafif olması, yıkım esnasında yüksek enerji absorpsiyonu, dayanıklı olması ve mekanik özelliklerinin yüksek olması sonucu araç konstrüksiyonu (tır/kamyon), karavan ve gemi inşaatında; iyi sünme direnci, mekanik özelliklerinin yüksek olması, yangına karşı dayanımının yeterli olması ve mükemmel izolasyon özellikleri nedeniyle yük taşıma parçaları, prefabrike ev ve duvar elemanları yapımında kullanılmaktadır.

---

5846 sayılı ilgili yasa gereği kaynak göstermeden alıntı yapmayınız.

Kaynaklar

1. YEL, H. KALAYCIOĞLU, H., DÖNMEZ CAVDAR, A. 2009. Odun Esaslı Hafif Sandviç Paneller, Ulusal Batı Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt II, Sayfa: 542-548, ISSN: 1302-0943.
2. http://www.holz-schiller.de/index.php?p=dendrolight&s=profi&l=EN
3. http://www.intercet.si/novica.php?novica=53
4. http://www.new-worxs.de/live/nw_artikel_en/show.php3?rubrikID=1&id=20&p=1
5. http://www.dendrolight-latvia.com/rus/
6. http://dendropan.com/
7. http://www.usaidcca.ba/fajlovi/wood/bih/Dendrolight_Gradjevinska_ploca-WeinigGruppe-Apr07.pdf
8. http://www.dendrolight.lv/lat/tehniskie-dati/
9. http://www.saegewerk-kilgenstein.de/downloads/Dendrolight.pdf?PHPSESSID=52fs90k53ggpatgt5t31n2k3d2
10. http://www.wischer-gmbh.de/downloads/Englisch/Dendrolight.pdf
11. http://www.dbu.de/phpTemplates/publikationen/pdf/080607102521aaca.pdf
12. http://www.portofventspils.lv/en/news/29062009_construction_of_an_innovative_production_unit_begins__the_first_of_its_kind_in_europe/
13. http://www.keplinger.at/bilder/dendro/DL_prasentation_englisch.pps#295,32,Slayt 32
14. http://www.keplinger.at/dendrolight.html
15. http://www.derevo.info/content/detail/5275
16. http://www.dendrolight-latvia.com/eng/material/
17. http://www.dendrolight-latvia.com/data/doc/12566389286120.pdf